Door een gelukkig toeval kreeg ik deze zomer de mogelijkheid om 9 weken in China te wonen. In een appartement 20 hoog in het centrum van Changshu. Een kleine stad (1,7 miljoen inwoners) 80 km van Shanghai af. Natuurlijk heb ik hiermee China en de chinezen niet leren kennen. Maar toch was het interessant om met eigen ogen iets van de Chinese cultuur te zien. Want in China gebeurt het! Toch?
Ja, het klopt. Er zijn veel Chinezen. En met mooi weer zijn ze allemaal op straat. Het leeft hier. En ja, ook de steden zelf bruisen. Met Chinese grondigheid worden oude gebouwen gesloopt, parken weggevaagd en overal nieuwe appartementencomplexen neergezet. En winkelcentra natuurlijk. Want de Chinezen kopen graag. En dat is wat wij in het westen zien. Een land waar de economie nog in de lift zit, waar ‘vooruitgang’ is. Dat zouden wij ook wel willen! Maar wat we in het westen niet zien, is dat er weliswaar in een moordend tempo gebouwen uit de grond worden gestampt, maar dat ze met hetzelfde tempo in verval raken. Changshu heeft in 2007 een fantastisch kleding centrum gekregen. Een volledige wijk vol met grote winkelcomplexen. Inclusief theater waar modeshows kunnen worden gehouden. Als je er nu rondloopt, is het nog net geen spookstad, maar vrolijk word je er niet van. De gebouwen staan half leeg, de roltrappen doen het niet meer en de winkels die er zijn, verkopen allemaal dezelfde producten.
De vraag is of dat zo raar is. Als je van boven af de bouw van een groot complex plant en het uit de grond stampt. Hoe kun je dan verwachten dat mensen zich er aan gaan verbinden en er dus voor gaan zorgen? En dat is wat hier met alles lijkt te gebeuren. Wil men iets gerealiseerd hebben, dan wordt het van boven af opgelegd. En ja, dan wordt het werk uitgevoerd, maar je ervaart geen enkele betrokkenheid van diegenen die het doen. Overal om je heen voel je de ongeïnteresseerdheid. Werknemers in de fabriek verkassen als ze elders een paar Yuan meer kunnen verdienen. Verkopers hangen in de winkel hun tijd uit te zitten, met weinig of geen interesse voor hun klanten.
Overal? Nee, niet overal. De mannelijke! manicuur is meer dan 1,5 uur geconcentreerd bezig met mijn nagels. De twee meiden die een zaakje hebben in het park – waar je met historische kostuums op de foto kunt – doen echt hun best om er iets moois van te maken. Hebben zichtbaar plezier in de westerse vrouw in Chinese kleding. En de vrouw die in haar vrije tijd kleding ontwerpt en verkoopt, heeft een prachtige zijde sjaal voor me geverfd.
En zo zie je maar dat het overal hetzelfde is. In China net zo goed als in Nederland. Daar waar mensen iets kunnen doen wat ze na aan het hart ligt, waar ze hun passie in kwijt kunnen. Waar ze hun eigen hart kunnen volgen in plaats van bevelen en systemen. Daar gebeurt het echt. Daar wordt geleefd. Dat merk je als klant! Zo wordt een nieuwe maatschappij gebouwd. Misschien niet zo snel, maar wel zo duurzaam.
